Czyste powietrze dla zdrowia – HEAL publikuje rekomendacje dla samorządów

Zanieczyszczenie powietrza stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia, szczególnie w miastach, gdzie aż 96% mieszkańców jest narażonych na wdychanie szkodliwych substancji. Jednym z głównych źródeł tych zanieczyszczeń jest transport drogowy. Dane opublikowane przez Health and Environment Alliance (HEAL) dla Warszawy, Krakowa, Poznania i Wrocławia wskazują na poważne skutki zdrowotne wynikające z ekspozycji na zanieczyszczenia, w tym na choroby układu oddechowego i krążeniowego, raka płuc, a nawet cukrzycę. HEAL przedstawia rekomendacje działań na rzecz poprawy jakości powietrza dla samorządów.

Polska należy do krajów z najwyższym poziomem zanieczyszczenia powietrza. Szkodliwe substancje, takie jak pyły zawieszone (PM), dwutlenek azotu (NO₂) i dwutlenek siarki (SO₂), niekiedy kilkunastokrotnie lub kilkudziesięciokrotnie przekraczają normy zalecane przez Światową Organizację Zdrowia (WHO). Szczególnie zagrożone są dzieci, osoby starsze, przewlekle chore oraz mieszkańcy obszarów o niższym statusie socjoekonomicznym i tych o dużym natężeniu ruchu drogowego.

Wiemy, że zarówno krótko-, jak i długotrwałe narażenie na zanieczyszczenie powietrza, także to z transportu, przyczynia się do szeregu negatywnych skutków zdrowotnych, których nie możemy bagatelizować – komentuje Olga Wdowiczak, Specjalistka ds. zdrowia środowiskowego w HEAL Polska. Wśród nich wymienia się choroby układu oddechowego oraz układu krążenia, ale także rzadziej łączone ze smogiem: cukrzycę, zaburzenia przebiegu ciąży i rozwoju płodu oraz negatywny wpływ na zdolności poznawcze u dzieci. – dodaje.

Wdrożenie działań ograniczających szkodliwe emisje spalin z transportu przynosi korzyści zdrowotne, ekonomiczne i społeczne. Dostępne analizy wskazują, że gdyby najnowsze wytyczne WHO dotyczące jakości powietrza zostały spełnione, Warszawa każdego roku mogłaby uniknąć 2023 zgonów z powodu zanieczyszczenia PM_2,5 i 743 zgonów w wyniku ekspozycji na NO₂. Szacunki dla Krakowa, Poznania i Wrocławia wskazują na kilkaset możliwych do uniknięcia przedwczesnych śmierci rocznie, wywołanych zanieczyszczeniem powietrza w każdym z miast.

Samorządy odgrywają kluczową rolę w transformacji miast i walce o czyste powietrze dla zdrowia ich mieszkańców. Dlatego HEAL przedstawia rekomendacje dla czterech miast, których celem jest ograniczenie emisji transportowych, w tym m.in.:

• wprowadzenie stref ograniczających ruch samochodowy, takich jak Strefy Czystego Transportu,
• promocja zdrowej mobilności poprzez poprawę sieci komunikacji publicznej, rozwój infrastruktury rowerowej i przestrzeni przyjaznych pieszym,
• tworzenie większej liczby terenów zielonych,
• planowanie przestrzenne w duchu miast 15-minutowych, które zakładają, że wszystkie podstawowe potrzeby mieszkańców mogą być zaspokojone w promieniu 15 minut pieszo, rowerem lub transportem publicznym od wyjścia z domu.

Rekomendacje dla czterech miast do pobrania:

Warszawa Kraków Poznań Wrocław