Wynik głosowania Komisji ENVI grozi zahamowaniem działań mających na celu zapobieganie chorobom i wzmocnienie odporności zdrowotnej

Dziś wieczorem Komisja ENVI Parlamentu Europejskiego będzie głosować nad sprzeciwem wobec wstępnego programu LIFE UE na lata 2025-2027. Program LIFE jest jedynym instrumentem finansującym działania na rzecz zdrowia, ochrony przyrody i klimatu w Unii Europejskiej, zwłaszcza na poziomie lokalnym. Przez ponad trzy dekady Program wspierał ponad 6 000 projektów, z których wiele przyczyniło się do istotnej poprawy zdrowia publicznego, m.in. dzięki działaniom na rzecz czystego powietrza. Skromna część programu LIFE przeznaczona jest na dotacje operacyjne dla organizacji pozarządowych (NGO). HEAL obawia się, że grupa parlamentarzystów z centroprawicy ma na celu zablokowanie realizacji programu, prowadząc kampanię wymierzoną przeciwko społeczeństwu obywatelskiemu. 

Zdrowie współcześnie żyjących ludzi jest zagrożone jak nigdy dotąd przez występowanie tzw. potrójnego kryzysu: zmiany klimatu, utraty bioróżnorodności oraz zanieczyszczenia środowiska. Liczba dowodów naukowych na temat wpływu tych elementów na zdrowie publiczne oraz koszty z nimi związane jest bardzo pokaźna i wciąż rośnie. 

Program LIFE jest jedynym programem finansującym działania na rzecz środowiska i klimatu w Unii Europejskiej, a od początku swojego funkcjonowania odniósł duży sukces. Opiera się na dedykowanym rozporządzeniu LIFE, które zostało uzgodnione przez współprawodawców UE, w tym Parlament Europejski. Od 1992 roku współfinansował ponad 6 000 projektów, zwłaszcza na poziomie lokalnym, w tym wsparcie finansowe dla projektów na rzecz czystego powietrza realizowanych przez władze regionalne i lokalne w Polsce, Bułgarii czy wzmacnianie odporności zdrowotnej w adaptacji do zmiany klimatu na Węgrzech i w Holandii. Co ważne, program wspiera również działania ministerstw krajów członkowskich.  

Na lata 2021-2027 LIFE dysponuje całkowitym budżetem w wysokości 5,43 miliarda EUR (około 771 milionów EUR rocznie), z czego większość tych środków przeznaczona jest na realizację konkretnych projektów. Tylko skromna część programu LIFE przeznaczona jest na dotacje operacyjne dla organizacji pozarządowych (NGO) – ok. 15,5 miliona EUR rocznie. Dotyczy to ich uczestnictwa w opracowywaniu, wdrażaniu i egzekwowaniu polityk środowiskowych i klimatycznych UE. 

Dziś wieczorem grupa parlamentarzystów z centroprawicy będzie próbowała zablokować dalszą realizację programu LIFE UE, powołując się na całkowicie bezzasadne twierdzenia dotyczące finansowania organizacji pozarządowych, które zostały przedstawione bez jakichkolwiek dowodów na ich poparcie. 

Dwa wnioski o sprzeciw wobec aktu wykonawczego programu LIFE mogą wpłynąć na zablokowanie dalszej realizacji całego Programu, w tym wszystkich projektów, wsparcia dla ministerstw i władz lokalnych oraz w znaczący sposób ograniczyć działania społeczeństwa obywatelskiego.  

Dzisiejsze głosowanie ma miejsce po wymianie poglądów na ten temat w Parlamencie Europejskim w styczniu i bezpodstawnych sugestiach przedstawionych w Komisji Kontroli Budżetowej PE, że społeczeństwo obywatelskie angażuje się w „działania wywrotowe” i „ingeruje w proces podejmowania decyzji demokratycznych”. 

Jesteśmy bardzo zaniepokojeni dzisiejszym głosowaniem w ENVI jako kolejną próbą ograniczenia unikalnej roli organizacji społeczeństwa obywatelskiego w procesach decyzyjnych UE – stwierdza Genon K. Jensen, dyrektorka wykonawcza HEAL.

Nasza organizacja, podobnie jak wiele innych, prezentuje niezależną naukę na temat zagrożeń zdrowotnych wynikających ze zmiany klimatu i zanieczyszczenia środowiska. Razem z naszymi członkami, reprezentującymi interes publiczny, wskazujemy na luki w prawodawstwie UE oraz przedstawiamy głosy tych, którzy nie mogą sami zawalczyć o zdrową przyszłość, Przypominamy decydentom UE o ich zobowiązaniu do zapobiegania chorobom poprzez działania na rzecz ochrony środowiska i klimatu. Grupa parlamentarzystów z centroprawicy stara się wprowadzić swoją stronniczą agendę, która zagraża zdrowiu ludzi w całej Unii Europejskiej. Apelujemy do eurodeputowanych, aby kierowali się faktami i nie sabotowali już uzgodnionych działań w ramach programu LIFE.