Transformacja w kierunku zdrowego powietrza w UE 2021-2030. 10 postulatów HEAL

Zanieczyszczenie powietrza wywiera negatywny wpływ na zdrowie każdego z nas. Wszyscy skorzystamy na popartych dowodami przepisach dotyczących zanieczyszczenia powietrza, które mają zapobiegać chorobom i promować zdrowie. Specjaliści z całego świata dysponują rosnącą liczbą dowodów naukowych dotyczących wpływu zanieczyszczenia powietrza na zdrowie, dlatego też w nadchodzącym roku UE stanie przed niepowtarzalną okazją zmierzenia się z największym zagrożeniem dla zdrowia środowiskowego. W związku z tym nasza organizacja opublikowała stanowisko, w którym zawarliśmy 10 postulatów dotyczących tego, jakie działania powinna podjąć Unia, aby osiągnąć czyste i zdrowe powietrze.

W regionie europejskim i na świecie zanieczyszczenie powietrza jest największym środowiskowym zagrożeniem dla zdrowia. Większość zanieczyszczeń powietrza pochodzi z działalności człowieka, a spalanie paliw kopalnych odgrywa tu kluczową rolę. Obciążenie zdrowotne wskutek złej jakości powietrza w UE jest niedopuszczalnie wysokie, powodując rocznie około 400 000 przedwczesnych zgonów (z czego tylko w Polsce prawie 50 000) i generując setki miliardów euro kosztów zdrowotnych. Według najnowszych badań, dzieci są szczególnie narażone na szkodliwy wpływ zanieczyszczonego powietrza, ponieważ ich płuca, serce, mózg, układ oddechowy, odpornościowy i nerwowy są w fazie rozwoju [Zobacz: Wpływ zanieczyszczeń powietrza z transportu na zdrowie i rozwój dzieci (2021)]. Ich zdrowie może ucierpieć już na wczesnych etapach życia, a nawet przed urodzeniem, skutkując poważnymi konsekwencjami na całe życie.

Jednocześnie zanieczyszczeniu powietrza można w dużej mierze zapobiec, a unijne normy jakości powietrza – zwłaszcza prawnie wiążące wartości dopuszczalne – okazały się kluczowe dla oczyszczania powietrza. Unijne dyrektywy w sprawie jakości powietrza atmosferycznego (AAQD) z 2008 r. stanowią podstawę unijnej polityki w zakresie czystego powietrza, określając normy jakości powietrza pod kątem ochrony zdrowia ludzi. Są one kluczowym elementem prawodawstwa w sprawie zapobiegania chorobom wywołanym zagrożeniami środowiskowymi.

Niestety obecne przepisy opierają się na przestarzałych rekomendacjach WHO [Zobacz: aktualne wytyczne WHO] i nie uwzględniają ustaleń najnowszych badań naukowych w tym obszarze. Komisja Europejska dokona jednak rewizji obowiązującego prawa dot. jakości powietrza w przyszłym roku [Zobacz: do 16 grudnia trwają konsultacje społeczne KE]. Aby zapewnić, że przegląd unijnych dyrektyw przyniesie rezultat w postaci standardów zgodnych z aktualną wiedzą naukową i chroniących zdrowie, HEAL Polska przygotowało stanowisko, w którym zawarte zostało 10 postulatów, których uwzględnienie ma szansę przynieść zdecydowaną poprawę jakości powietrza w całej Unii Europejskiej. Stanowisko zostało przesłane Komisji Europejskiej w procesie konsultacji, o czym można przeczytać TUTAJ.

Dokument „Transformacja w kierunku zdrowego powietrza w UE 2021-2030. 10 postulatów HEAL” dostępny jest TUTAJ.