Skip to content

Oddychanie powietrzem o podwyższonych stężeniach dwutlenku azotu (NO2) może przyczyniać się do rozwoju wielu chorób, m.in. układu oddechowego i krążenia. Nawet niewielkie stężenia tego gazu mogą prowadzić do większej liczby zgonów z powodu powyższych schorzeń. Głównym emitentem szkodliwego dla człowieka dwutlenku azotu jest transport drogowy. Mieszkańcy dzielnic dużych miast, zwłaszcza ci mieszkający blisko dużych arterii komunikacyjnych, narażeni są na NO2 w poziomach ponad dwukrotnie wyższych niż maksymalne stężenia zanieczyszczeń rekomendowane przez Światową Organizację Zdrowia (WHO).  

Dr Luk Bruyneel z Uniwersytetu w Lowanium (Belgia) zbadał jak wprowadzenie Stref Czystego Transportu, czyli obszarów, które ograniczają wjazd najbardziej zanieczyszczających środowisko pojazdów, wpływa na polepszenie jakości powietrza oraz zdrowia mieszkanek i  mieszkańców belgijskich miast.  

W ciągu dziesięciu lat zespół badawczy przeprowadził kompleksowe badanie dotyczące wpływu Stref Czystego Transportu na jakość powietrza i zdrowie mieszkańców w trzech belgijskich miastach. Badanie objęło około 2,2 miliona osób mieszkających w tym okresie pod stałym adresem w Belgii i skupiło się na analizie zmian jakości powietrza oraz narażenia na zanieczyszczenia w zależności od statusu społeczno-ekonomicznego. Miary jakości powietrza obejmowały średnie roczne stężenia pyłu zawieszonego (PM2,5, PM10) i NO2 w latach 2016-2022.

Wyniki wykazały, że od momentu wprowadzenia Stref Czystego Transportu nastąpił znaczący spadek stężenia tych zanieczyszczeń. W Brukseli najbardziej obciążone były okolice o najwyższym poziomie deprywacji, jednak to właśnie te obszary odniosły największe korzyści w zakresie redukcji stężeń NO2 i pyłów zawieszonych. Badanie również wykazało, że zmniejszenie narażenia na zanieczyszczenia powietrza miało pozytywny wpływ na zdrowie mieszkanek i mieszkańców w porównaniu do miast bez Stref Czystego Transportu. 

W Polsce transport drogowy przyczynia się do 35% emitowanych tlenków azotu, a liczba zgonów przypisywanych długotrwałej ekspozycji na NO2 jest szacowana na 1,6 tysiąca rocznie. Jedyna Strefa Czystego Transportu w naszym kraju obowiązuje od niedawna w Warszawie, obejmując w pierwszym etapie większość Śródmieścia, część Pragi Północ oraz Pragi Południe. Wprowadzenie Strefy Czystego Transportu w naszej stolicy, która obecnie jest na 20 miejscu na 858 miast Europejskich, jeśli chodzi o zanieczyszczenie powietrza PM2,5 i 24 miejsce pod względem NO2, jest ważnym i koniecznym krokiem dla poprawy zdrowia Warszawian i Warszawianek.  

W obliczu problemów związanych z zanieczyszczeniem powietrza, przyjęcie zaktualizowanej dyrektywy AAQD (Ambient Air Quality Directives) jest krokiem w dobrą stronę dla zdrowia obywateli i obywatelek Unii Europejskiej. Wprowadzenie Stref Czystego Transportu, które już udowodniły swoją skuteczność w innych krajach, może znacząco poprawić jakość powietrza i zdrowie publiczne mieszkańców także polskich miast. Dlatego z punktu widzenia ochrony zdrowia publicznego konieczne jest jak najszybsze wdrożenie działań na poziomie krajowym i lokalnym oraz pełna transpozycja dyrektywy AAQD, aby zapewnić czystsze i zdrowsze środowisko dla wszystkich.  

240807 PDF Luk Bruyneel study progress_PL