Zanieczyszczenie środowiska zagraża zdrowiu publicznemu

Pod koniec września Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) opublikowała najnowszy raport dotyczący zanieczyszczenia powietrza zewnętrznego i jego wpływu na globalne obciążenie chorobami (Ambient air pollution: A global assessment of exposure and burden of disease).
Raport potwierdza tezę, że zanieczyszczenie środowiska jest obecnie najpoważniejszym czynnikiem wpływającym bezpośrednio na zdrowie światowej populacji. W roku 2012, głównym powodem zgonów około 3 mln osób było zanieczyszczenie powietrza zewnętrznego. Najbardziej zanieczyszczone powietrze występuje na terenie Afryki, Azji (Chiny i Indie) i w krajach bliskiego wschodu.
Normy Światowej Organizacji zdrowia uważane za stosunkowo bezpieczne dla zdrowia są wielokrotnie przekroczone na tych obszarach. Według WHO średnia roczna wartość stężenia pyłów zawieszonych o średnicy 2.5 µm (PM_2.5) nie powinna przekraczać 10 µg/m³. W wielu rejonach krajów azjatyckich takich jak Indie i Chiny wartości rocznych stężeń przekraczają 100 µg/m³. W przypadku Polski wartości te oscylują w przedziale 16-25  µg/m³ _, czyli również przekraczają wartości dopuszczalne (10 µg/m³), wskazywane przez niniejszy raport.
Obecne badania epidemiologiczne potwierdzają, że nawet krótkotrwała ekspozycja na działanie wysokich stężeń zanieczyszczeń powietrza może prowadzić do poważnych powikłań zdrowotnych, przyczyniając się do rozwoju takich chorób jak choroba niedokrwienna serca czy przewlekła obturacyjna choroba płuc, a nawet przedwczesnej śmierci.
Raport WHO zawiera uśrednione dane rocznych stężeń pyłów zawieszonych PM₁₀ i PM_2.5 dla około 3 000 miast ze 103 państw z okresu 2008-2015. Według tych danych, w roku 2014 tylko jedna na 10 osób oddychała czystym powietrzem w odniesieniu do wytycznych WHO. Te dane w połączeniu z wynikami badań epidemiologicznych pozwoliły na obliczenie dla poszczególnych państw wskaźników obciążenia chorobami takich jak: przedwczesne zgony (total number of deaths), utracone lata życia (YLLs – years of life lost), lata życia z uszczerbkiem na zdrowiu, wynikłego z urazu lub choroby (DALYs – Disability-adjusted life years).
W skali europejskiej zanieczyszczenie powierza przyczyniło się do około pół miliona  przedwczesnych zgonów tylko w roku 2012. Najczęstszą przyczyną śmierci Europejczyków wynikłą z przebywania w zanieczyszczonym środowisku była choroba niedokrwienna serca  (IHD – ischaemic hurt disease). W przypadku Polski również zachorowalność na tą chorobę jest główną przyczyną przedwczesnych zgonów, których całkowita liczba wynosi 26 589*. Dla porównania całkowita liczba przedwczesnych zgonów w odniesieniu do poszczególnych krajów skandynawskich nie przekracza wartości 1 200 w skali roku.
Jakość powietrza jest jednym ze wskaźników świadczących o zrównoważonym rozwoju danego kraju. W krajach o wysokim zanieczyszczeniu środowiska należy zreformować i usprawnić obecną politykę ekologiczną w celu minimalizacji zanieczyszczeń, jak i ochrony ludzkiego zdrowia.
 
Link do raportu
 
*Metodyka zastosowana w najnowszym raporcie WHO oszacowuje skutki zdrowotne na podstawie stałego rozkładu stężeń PM2.5 mieszczącym się w przedziale 5.9-8.7 µg/m3. To może tłumaczyć znaczące różnice w wyliczeniach przedwczesnych zgonów (WHO – 26 589) w porównaniu do danych opublikowanych przez Europejską Agencję Środowiska (powyżej 40 000 przedwczesnych zgonów w Polsce). Europejska Agencja Środowiska przyjmuje w swoich szacunkach poziom bazowy jako idealny, ze stężeniami zanieczyszczeń równymi zeru.