Sektor zdrowia wzywa do pilnej zmiany regulacji w sprawie chemikaliów – HEAL publikuje apel po konferencji w Warszawie

Health and Environment Alliance (HEAL), wspólnie z przedstawicielami środowisk medycznych, naukowych oraz organizacji społecznych, apeluje do decydentów o opracowanie krajowego planu działania na rzecz ograniczenia wpływu szkodliwych chemikaliów na zdrowie oraz o rewizję unijnych przepisów. Apel został zaprezentowany 10 czerwca w Warszawie podczas „I Międzynarodowej Konferencji: Profilaktyka chorób przez ograniczenie narażenia na szkodliwe chemikalia”.

Konferencja zgromadziła ekspertów z Polski i Europy, którzy spotkali się by rozmawiać o potrzebie systemowych działań chroniących zdrowie przed szkodliwymi chemikaliami obecnymi w żywności, wodzie, glebie, powietrzu oraz produktach codziennego użytku.

Weronika Michalak, Dyrektorka HEAL Polska wita uczestniczki i uczestników konferencji. Zdjęcie: Manufaktura Fotografii.

Mimo że dowodów naukowych na związek chemikaliów z problemami zdrowotnymi jest coraz więcej, obowiązujące regulacje wciąż są niewystarczające. Potrzebujemy pilnego wzmocnienia przepisów, by skuteczniej chronić zdrowie publiczne – zaznaczyła Génon K. Jensen, Dyrektorka Wykonawcza HEAL, w przemówieniu otwierającym.

Génon K. Jensen, Dyrektorka Wykonawcza HEAL. Zdjęcie: Manufaktura Fotografii.

Dr Maria Neira ze Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) zwróciła uwagę, że aż 25% globalnego obciążenia chorobami wynika z czynników środowiskowych, którym można zapobiec. Podkreśliła, że zmierzenie się z dziesięcioma najbardziej niebezpiecznymi dla zdrowia chemikaliami mogłoby zapobiec dwóm milionom zgonów rocznie.

Zajmowanie się tymi trudnymi tematami, tak jak robimy to dzisiaj to ogromna szansa. Możemy przeciwdziałać chorobom, co samo w sobie jest niezwykle ważną misją, a dodatkowo przyniesie to korzyści gospodarce – powiedziała podczas konferencji.

Dr Maria Neira, Dyrektorka ds. środowiska, zmiany klimatu i zdrowia, Światowa Organizacja Zdrowia (WHO). Zdjęcie: Manufaktura Fotografii.

Eksperci alarmują: narażenie na szkodliwe chemikalia może prowadzić do poważnych chorób

Szkodliwe chemikalia obejmują między innymi takie grupy substancji, jak substancje endokrynnie czynne (z ang. Endocrine Disrupting Chemicals, EDC) czy PFAS, tzw. „wieczne chemikalia”. – EDC zaburzają działanie układu hormonalnego, co może prowadzić do problemów z płodnością, rozwoju otyłości, cukrzycy, a nawet nowotworów – wyjaśnia lek. Olga Wdowiczak, Specjalistka ds. zdrowia środowiskowego w HEAL Polska. Z kolei profesor Philippe Grandjean z Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego w Kopenhadze ostrzegł, że PFAS mogą osłabiać układ odpornościowy i negatywnie wpływać  na skuteczność szczepień, zwłaszcza u dzieci. – To bardzo niepokojące odkrycie, ponieważ oznacza, że jesteśmy podatni na choroby. Te chemikalia są niemal wszędzie i pozostają w organizmie przez lata, kumulując się z każdą ekspozycją. Musimy podjąć działania zapobiegawcze – podkreślił.

Apel sektora zdrowia – wezwanie do składania podpisów

Lek. Olga Wdowiczak, Specjalistka ds. zdrowia środowiskowego HEAL Polska, w trakcie prezentacji apelu sektora zdrowia.

W odpowiedzi na dowody naukowe i alarmujące głosy ekspertów, HEAL zaprezentowało apel sektora zdrowia, w którym środowiska medyczne, naukowe i organizacje społeczne wzywają decydentów do:

• Przygotowania oraz wdrożenia krajowego planu działania na rzecz ograniczenia wpływu szkodliwych chemikaliów na zdrowie, na wzór innych krajów Unii Europejskiej;
• Rewizji unijnego rozporządzenia REACH w celu lepszej ochrony zdrowia przed szkodliwymi chemikaliami;
• Uwzględnienia zdrowia środowiskowego, w tym narażenia na szkodliwe chemikalia, w Narodowym Programie Zdrowia na lata 2026-2030 oraz w programie przedmiotu szkolnego „Edukacja zdrowotna”.

To, co dziś proponujemy, to nie tylko zestaw rekomendacji – to apel o zdecydowane działania. Zdrowie milionów ludzi nie może dłużej czekać na skuteczną ochronę przed szkodliwymi chemikaliami. Chcemy współpracować w realizacji tego celu z sektorem zdrowia w Polsce i zapraszamy wszystkich chętnych do dołączenia – dodała Génon K. Jensen.

Na zdjęciu od lewej: Joachim D’Eugenio, Doradca ds. zerowego zanieczyszczenia, Komisja Europejska; Anne Stauffer, Dyrektorka Strategiczna HEAL; (pierwszy rząd) dr n. med. Remigiusz Domin, Polskie Towarzystwo Endokrynologiczne; dr Ian Marnane, Kierownik jednostki ds. zanieczyszczeń i zdrowia w Departamencie Środowiska, Europejska Agencja Środowiska, prof. dr hab. n. med. Beata Kos-Kudła, Polskie Towarzystwo Endokrynologiczne; dr hab. n. med. i o zdr. Aleksandra Rutkowska, Gdański Uniwersytet Medyczny i DetoxED; Génon K. Jensen, Dyrektorka Zarządzająca HEAL; dr Marta Axelstad, Duński Uniwersytet Techniczny; Christian Horemans, Niezależne Fundusze Ubezpieczeń Zdrowotnych (Mutualités Libres). Zdjęcie: Manufaktura Fotografii.

„I Międzynarodowa Konferencja: Profilaktyka chorób przez ograniczenie narażenia na szkodliwe chemikalia” odbyła się pod patronatem polskiej prezydencji w Radzie UE, patronatem honorowym Ministra Zdrowia oraz patronatem honorowym prezesa Naczelnej Rady Lekarskiej. Patronatu medialnego udzieliły Telewizja Polska i Medycyna Praktyczna.

Więcej informacji o pracy HEAL w zakresie chemikaliów.