Zanieczyszczenie powietrza stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia, szczególnie w miastach, gdzie aż 96% mieszkańców jest…
Już kilkadziesiąt osób oraz instytucji ochrony zdrowia dołączyło do powstałej niedawno inicjatywy Lekarze dla klimatu, w której wspólnie apelują do rządzących o podjęcie działań na rzecz walki ze zmianą klimatu. Zmieniający się klimat zagraża naszemu zdrowiu, powodując liczne groźne konsekwencje, takie jak fale upałów, huraganowe wiatry czy rozprzestrzenianie się chorób zakaźnych. Proklimatyczne działania powinny stać się dla nas wszystkich priorytetem – w opublikowanym dziś spocie kampanii nawołuje prof. Tadeusza Zielonka, znany warszawski pulmonolog.
Czas pandemii koronawirusa wymaga od lekarzy maksymalnego skupienia na walce z rozprzestrzenianiem się choroby, koncentracji na opiece nad ludźmi oraz utrzymaniu systemu ochrony zdrowia na odpowiednim poziomie. Jednak w tym trudnym czasie inne zagrożenia dla zdrowia nie znikają. Najpoważniejszym z nich są coraz bardziej dotkliwe skutki zdrowotne zmiany klimatu, od kilku lat obecne w debacie publicznej. Globalne ocieplenie nie powinno się nam dłużej kojarzyć ze zbyt odległym i abstrakcyjnym zagrożeniem czy niedźwiedziem polarnym, tylko z przepełnionymi szpitalami i niestabilną przyszłością. Proces ten zaszedł tak daleko, że każdego dnia powoduje pogorszenie stanu zdrowia społeczeństwa, prowadząc do licznych chorób i przedwczesnych zgonów.
Zmiana klimatu jest problemem zdrowotnym, ponieważ istotnie wpływa na zdrowie w wielu różnych obszarach – począwszy od narażenia na coraz dłuższe i poważniejsze fale upałów, poprzez ekstremalne zjawiska pogodowe, takie jak ulewne deszcze, trąby powietrzne czy potężne gradobicia w okresach letnich, po rozprzestrzenianie się chorób tropikalnych czy problemy ze zdrowiem psychicznym, wynikające z poczucia nadchodzącej katastrofy klimatycznej i masowych przesiedleń ludności. Same fale upałów zabijają w Europie co najmniej kilkadziesiąt tysięcy mieszkanek i mieszkańców rocznie, a wektorowe choroby zakaźne – jak borelioza – zbierają coraz wyższe żniwo (w Polsce diagnozuje się ponad sześć razy więcej chorych niż kilkanaście lat temu). Naukowcy przewidują, że w topniejących lodowcach uwięzione mogą być nawet 33 nowe wirusy, które – po uwolnieniu – mogą zagrażać zdrowiu publicznemu.
Zmiana klimatu generuje także wysokie koszty zdrowotne, w samej Polsce szacowane na 119 mld złotych w latach 2021-2030. W ich skład wchodzą m.in. koszty hospitalizacji, utraconych dni pracy, rent czy zasiłków w wyniku niezdolności do pracy. Poważnym problemem, związanym ze spalaniem paliw kopalnych, jest zanieczyszczenie powietrza, które co roku przyczynia się do przedwczesnych zgonów prawie 50 tysięcy Polek i Polaków. Światowa Organizacja Zdrowia konsekwencje zmiany klimatu traktuje jako jedno z głównych zagrożeń dla zdrowia i życia ludzi na całym świecie. Wpisała je także jako jeden z głównych obszarów działań na 2021 rok.
Mając na uwadze te fakty i obserwacje grupa ekspertów medycznych z całego kraju wystosowała Apel przedstawicieli sektora zdrowia dotyczący działań na rzecz zdrowia w obliczu zmiany klimatu, inicjując tym samym kampanię Lekarze dla klimatu.
– Lekarze i wszyscy eksperci ochrony zdrowia czują się odpowiedzialni za zdrowie polskiego społeczeństwa. Dlatego bardzo niepokoi nas niekorzystny wpływ zmian klimatu na zdrowie Polek i Polaków. Apelujemy do decydentów różnych szczebli oraz do całego społeczeństwa: potrzebujemy działań w celu ochrony zdrowia i życia przed konsekwencjami kryzysu klimatycznego (…). Proklimatyczne działania powinny stać się dla nas wszystkich priorytetem – powiedział jeden z sygnatariuszy apelu prof. dr hab. Tadeusz Zielonka, pulmonolog oraz przewodniczący i inicjator Koalicji Lekarzy i Naukowców na Rzecz Czystego Powietrza.
Przedstawiciele ochrony zdrowia skupieni wokół apelu Lekarze dla klimatu wzywają do podjęcia pilnych działań, takich jak: odejście od spalania węgla, redukcja zanieczyszczeń powietrza, rozwój odnawialnych źródeł energii, ochrona terenów zielonych, edukacja zdrowotna i klimatyczna, a także licznych działań adaptacyjnych do skutków, które już wszyscy odczuwamy.
Bez takich działań zdrowie publiczne wciąż będzie zagrożone, ponieważ konsekwencje zdrowotne zmiany klimatu się nasilają i dotyczą praktycznie każdego – komentuje Weronika Michalak z organizacji HEAL Polska, koordynującej akcję. – Powinniśmy zarówno wzmacniać odporność na skutki zmiany klimatu, jak i aktywnie dążyć do wyhamowania tego procesu. W dobie rozprzestrzeniania się “fake newsów” i popularyzacji pseudonauki cieszy nas zaangażowanie wybitnych ekspertów w dyskusję o tak kluczowych dla nas wszystkich kwestiach.
Wśród sygnatariuszy apelu znajduje się Naczelna Rada Lekarska, przedstawiciele Światowej Organizacji Zdrowia, ośrodków badawczych, instytutów naukowych czy uniwersytetów medycznych, a także eksperci indywidualni. Apel jest inicjatywą otwartą na nowych członków. Zostanie również przekazany na ręce przedstawicieli rządu RP.
Spot dostępny jest na stronie: https://youtu.be/AQ0F4d9plqU
Kontakt:
Katarzyna Czarska, kontakt@lekarzedlaklimatu.pl, tel 660462411
Jacek Karaczun, jacek@env-health.org