Raport 2024 Lancet Europe Countdown: Nowe priorytety polityki klimatycznej i zdrowotnej

Opublikowany 12 maja Raport Lancet Europe Countdown 2024 na temat zdrowia i zmiany klimatu pokazał, że rządy europejskie nie zdołały dostatecznie ochronić swoich obywateli i obywatelek przed negatywnym wpływem kryzysu klimatycznego na zdrowie. Na podstawie danych z raportu opracowano rekomendacje dla decydentów w celu ochrony zdrowia mieszkańców Europy przed licznymi konsekwencjami zmiany klimatu.

Jedną z konsekwencji, według autorów raportu, będzie znaczące pogłębienie się istniejących nierówności społecznych pomiędzy krajami, regionami, podregionami i populacjami w Europie. Już teraz do grup szczególnie narażonych na skutki zmiany klimatu należą mniejszości etniczne, społeczności o niskich dochodach, migranci, dzieci, osoby starsze, osoby przewlekle chore czy kobiety w ciąży. Dlatego rozpoznanie i zmniejszanie nierówności zdrowotnych związanych z klimatem musi stać się priorytetem dla krajów europejskich w prowadzonej przez nich polityce klimatycznej.

Przewiduje się, że latem 2024 r. dojdzie w Unii Europejskiej do ponad 60 000 przedwczesnych zgonów związanych z narażeniem na fale upałów. Dlatego należy niezwłocznie wprowadzić środki zapobiegające wpływowi wysokich temperatur na zdrowie, które będą w stanie zredukować liczbę przedwczesnych zgonów oraz chorób układu krążenia i układu oddechowego spowodowanych stresem cieplnym w UE. Europie Środkowo-Wschodniej grozi natomiast pustynnienie czy rozprzestrzenianie się wektorowych chorób zakaźnych, takich jak borelioza malaria czy gorączka denga.

Ważne jest zarówno odchodzenie od spalania paliw stałych, jak i uniknięcie tzw. fałszywych rozwiązań, takich jak np. spalanie biomasy (generujące znaczące ilości zanieczyszczenia powietrza). Konieczne jest wprowadzanie odpowiednich i bezkompromisowych środków politycznych w celu redukcji emisji gazów cieplarnianych, a także zanieczyszczeń powietrza.

Według autorów raportu, kraje europejskie powinny pilnie opracować kompleksowe plany działań w zakresie adaptacji i łagodzenia skutków zmiany klimatu na szczeblu krajowym i lokalnym. HEAL ponownie połączyło siły z Lancet Countdown, Stałym Komitetem Lekarzy Europejskich (CPME) i Stowarzyszeniem Szkół Zdrowia Publicznego w Regionie Europejskim, aby wspólnie opracować rekomendacje dla europejskich decydentów politycznych, wzywające do podjęcia pilnych działań w celu zapobiegania skutkom zdrowotnym związanym z rosnącą liczbą upałów i prowadzenia polityki klimatycznej skoncentrowanej na zapewnieniu równości, chroniącej zdrowie osób najbardziej narażonych. Zasugerowano następujące działania:

• wdrażanie strategii adaptacyjnych i lepsze planowanie przestrzenne, rozwój zielonej infrastruktury i systemów wczesnego ostrzegania w celu zmniejszenia liczby przedwczesnych zgonów z powodu fal upałów;
• prowadzenie polityki klimatycznej skoncentrowanej na zapewnieniu równości, chroniącej zdrowie osób najbardziej narażonych;
• traktowanie zdrowia jako kluczowego argumentu dla prowadzenia ambitnej polityki klimatycznej i stopniowego wycofywania spalania paliw kopalnych.

Szczegółowa lista zaleceń dostępna jest w tym miejscu. 

Zastępczyni dyrektorki HEAL Anne Stauffer zabrała głos wraz z innymi ekspertami podczas wydarzenia inauguracyjnego, wzywając do podjęcia natychmiastowych działań w celu ochrony zdrowia, ponieważ skutki zmiany klimatu są odczuwalne już dziś, zwłaszcza przez grupy szczególnie wrażliwe.  

Koszty zdrowotne bezczynności klimatycznej UE są już zbyt wysokie, a jak pokazuje raport the Lancet Countdown, zagrożenia dla zdrowia publicznego będą jedynie rosnąć. Ochrona zdrowia w ramach polityki klimatycznej i walka z zanieczyszczeniem środowiska powinny znaleźć się w centrum działań Programu Strategicznego UE na lata 2024-29 – podsumowała Anne Stauffer.

Treść raportu dostępna jest w tym miejscu.