Kontakt ze szkodliwymi chemikaliami może wpływać na płodność i zaburzać przebieg ciąży – jak dbać o zdrowie reprodukcyjne? Relacja z konferencji prasowej i infografika

W dniu 5 marca br. wzięliśmy udział w konferencji prasowej poświęconej wpływowi substancji endokrynnie czynnych na zdrowie, organizowanej w ramach projektu HYPIEND. Celem projektu jest pogłębienie wiedzy na temat mechanizmów działania tych substancji oraz ich długofalowego wpływu na zdrowie kobiet i dzieci, co ma przyczynić się do skuteczniejszych strategii ochrony zdrowia publicznego. W ramach działań na rzecz zwiększania świadomości na temat tego problemu, publikujemy także nową infografikę pt. „Toksyczne chemikalia a ciąża”. 

Substancje endokrynnie czynne (ang. Endocrine Disrupting Chemicals, EDC) to szkodliwe chemikalia obecne w powietrzu, wodzie, glebie oraz przedmiotach codziennego użytku. Mogą one zakłócać funkcjonowanie układu hormonalnego, co stanowi szczególne zagrożenie dla grup wrażliwych, takich jak kobiety w ciąży i dzieci. Badania wskazują, że prawidłowy rozwój i aktywność łożyska mogą zostać poważnie zaburzone przez kontakt z EDC, co zwiększa ryzyko powikłań ciążowych, takich jak: 

• zahamowanie wzrostu wewnątrzmacicznego 

• poród przedwczesny 

• stan przedrzucawkowy 

• cukrzyca ciążowa 

Ponadto, niektóre substancje endokrynnie czynne mogą negatywnie wpływać na płodność, utrudniając proces rozrodczy już na wczesnym etapie. Badania wskazują również, że skutki narażenia na te chemikalia mogą być dziedziczone przez kolejne pokolenia poprzez mechanizmy epigenetyczne. 

Jak mówiła podczas konferencji prasowej lek. Olga Wdowiczak, Specjalistka ds. zdrowia środowiskowego HEAL Polska:

Narażenie na szkodliwe substancje chemiczne podczas życia płodowego może wpływać negatywnie na rozwój fizyczny i intelektualny dzieci, a nawet prowadzić do rozwoju nowotworów. Dlatego należy jak najszybciej ograniczyć stosowanie szkodliwych związków – takich jak substancje endokrynnie czynne i PFAS, czyli tzw. „wieczne chemikalia” obecne w tworzywach sztucznych, pestycydach i innych produktach codziennego użytku. 

Szkodliwe chemikalia mogą przenikać przez łożysko i gromadzić się w organizmie płodu, prowadząc do długofalowych konsekwencji zdrowotnych. Przykładem są badania, które wykazały związek między prenatalną ekspozycją na EDC a niepełnosprawnością intelektualną, zaburzeniami neurorozwojowymi, otyłością dziecięcą i zaburzeniami rozwoju seksualnego oraz podkreślają możliwy wpływ na przesunięcie czasu dojrzewania. Analiza opublikowana w Nature wskazuje, że substancje te mogą negatywnie wpływać na zachowanie i rozwój psychospołeczny dzieci, zwłaszcza dziewcząt. 

Każdy z nas codziennie ma kontakt z różnymi substancjami chemicznymi, a ich kombinacja zależy od stylu życia, diety i środowiska, w którym żyjemy. To sprawia, że ekspozycja na EDC jest trudna do jednoznacznego określenia, a minimalizowanie ryzyka wymaga indywidualnego podejścia – dodała lek. Olga Wdowiczak. 

Federacja Ginekologii i Położnictwa (FIGO), Uniwersytet Kalifornijski w San Francisco (UCSF) oraz HEAL opracowały infografikę skierowaną do położnych, ginekologów i organizacji zdrowotnych, jak również wszystkich zainteresowanych. Jej celem jest zwiększenie świadomości na temat zagrożeń wynikających z kontaktu ze szkodliwymi chemikaliami oraz ich wpływu na przebieg ciąży. 

Ekspozycja na szkodliwe chemikalia przed, w trakcie i po ciąży stanowi zagrożenie dla zdrowia kobiet i ich dzieci. Dlatego infografika “Toksyczne chemikalia a ciąża” zawiera 10 praktycznych wskazówek dotyczących ograniczania narażenia na szkodliwe chemikalia w codziennym życiu oraz rekomendacje dla decydentów. 

FIGO, UCSF i HEAL wzywają pracowników ochrony zdrowia i osoby odpowiedzialne za kształtowanie polityk zdrowotnych do systemowych działań na rzecz redukcji narażenia na szkodliwe chemikalia, w tym: 

• Edukacji pacjentek na temat sposobów indywidualnego zmniejszenia codziennego narażenia na szkodliwe chemikalia; 

• Rozwijania wiedzy naukowej oraz edukacji lekarzy i pracowników ochrony zdrowia; 

• Wdrażania polityk ograniczających ekspozycję na toksyczne chemikalia środowiskowe. 

POBIERZ infografikę

Dowiedz się więcej o wpływie szkodliwych chemikaliów na zdrowie z tej prezentacji. 

— 

Międzynarodowa Federacja Ginekologii i Położnictwa (FIGO) jest organizacją, która łączy towarzystwa zawodowe położników i ginekologów na poziomie globalnym. FIGO angażuje się w poprawę zdrowia i praw kobiet, redukcję nierówności w dostępie do opieki zdrowotnej dla kobiet i noworodków oraz w rozwój nauki i praktyki w zakresie położnictwa i ginekologii. 

Misją Programu UCSF jest tworzenie zdrowszego środowiska dla ludzkiej reprodukcji i rozwoju poprzez rozwijanie badań naukowych, opieki klinicznej i polityk zdrowotnych, które zapobiegają narażeniu na szkodliwe chemikalia w naszym środowisku. 

Health and Environment Alliance (HEAL) to europejska organizacja non-profit analizująca wpływ środowiska na zdrowie obywateli Unii Europejskiej i sojusz ponad 90 organizacji reprezentujących lekarzy, pracowników służby zdrowia, pacjentów, ekspertów zdrowia środowiskowego i naukowców.