Skip to content

Przed najbliższym weekendem meteorolodzy ostrzegają przed gwałtownymi burzami i silnym wiatrem, a Rządowe Centrum Bezpieczeństwa informuje, że nadciągająca zmiana pogody może powodować uszkodzenia linii energetycznych, utrudnienia komunikacyjne oraz bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi. Ze względu na postępującą zmianę klimatu ekstremalne zjawiska pogodowe występują coraz częściej, powodując coraz większe straty. 

Potwierdzają to wnioski zawarte w Global Risks Report 2018, opracowaniu wydanym przez Światowe Forum Ekonomiczne. Zgodnie z nimi największym zagrożeniem dla ładu i stabilizacji światowej w perspektywie następnej dekady są ekstremalne zjawiska pogodowe. Z roku na rok niebezpiecznie wzrasta nie tylko częstotliwość ich występowania, ale też siła rażenia. Dotyczy to także Polski.

– Ekstremalne zjawiska pogodowe stają się dziś jednym z istotnych zagrożeń, nie tylko dla bezpieczeństwa Polek i Polaków, ale w coraz większym stopniu dla bezpieczeństwa żywnościowego Polski oraz rozwoju większości sektorów gospodarki – mówi Zbigniew Karaczun, profesor SGGW. – Jeśli radykalnie nie ograniczymy emisji gazów cieplarnianych i nie zaprzestaniemy energetycznego spalania węgla do 2030 roku to zmiana klimatu stanie się główną barierą rozwoju gospodarczego i przyczyną radykalnego pogarszania jakości życia Polek i Polaków. Ale nie tylko. Zjawiska te, jeśli nie uda się ich ograniczyć, mogą być wielkim zagrożeniem dla rozwoju gospodarczego w ujęciu globalnym.

 Dramatyczne skutki zmian klimatu to nie odległa przyszłość – już dziś występują w naszym kraju. Nawałnice w Polsce z 11 i 12 sierpnia 2017 spowodowały śmierć 6 osób, a liczba rannych w skali kraju wyniosła 62 osoby, w tym 23 strażaków. Prędkość wiatru w porywach osiągała 120 km/h, a punktowo przekraczała nawet 150 km/h. Ogółem oszacowane straty jakie powstały w trakcie tych dwóch dni w zniszczonych budynkach to ponad 250 milionów złotych. W całej Polsce zniszczonych zostało wówczas 72 tys. ha upraw.

Ekstremalne zdarzenia pogodowe a także inne skutki zmiany klimatu zagrażają zdrowiu Polek i Polaków.  Jak wskazują na to wyniki badań przedstawione w raporcie „Wpływ zmiany klimatu na zdrowie” przygotowanego przez Koalicję Klimatyczną oraz HEAL Polska w naszym kraju wzrasta liczba osób cierpiących na liczne konsekwencje tych zdarzeń. 

– Najbardziej bezpośrednią kategorią zagrożeń dla zdrowia i życia podczas nawałnic są zranienia, złamania lub zgony w wyniku nieprzewidzianego zdarzenia, np. wskutek spadającej gałęzi czy upadającego drzewa. Znaczący odsetek stanowią także wypadki komunikacyjne, przypadki hipotermii przy gwałtownie spadającej temperaturze czy porażenia prądem z uszkodzonych sieci energetycznych – tłumaczy Weronika Michalak z HEAL Polska. – Wszystkie tego rodzaju zdarzenia mogą odciskać także piętno na zdrowiu psychicznym, prowadząc do objawów zespołu stresu pourazowego, zarówno wśród dzieci, jak i osób dorosłych.

Naukowcy przypominają, że jeżeli nie ograniczymy emisji gazów cieplarnianych, ekstremalne zjawiska pogodowe będą występowały coraz częściej. Wyniki badań prowadzonych przez Międzyrządowy Panel ds. Zmiany Klimatu (IPCC) i opublikowanych w październiku 2018 w specjalnym raporcie, wskazują, że powstrzymanie wzrostu średniej temperatury Ziemi na poziomie 1,5 C jest ciągle możliwe. Wymaga to jednak szybkiej i dalekosiężnej transformacji wszystkich sektorów gospodarki, począwszy od energetyki. Bez radykalnej redukcji emisji gazów cieplarnianych do 2030 roku, powstrzymanie zmiany klimatu nie będzie możliwe.